Afgelopen week was het precies drie jaar geleden dat vlucht MH17 werd neergehaald.
Hoewel de precieze toedracht en het aanwijzen van de verantwoordelijken drie jaar na dato nog steeds onderwerp zijn van feitenonderzoek, wijzen de Nederlandse media steevast met een beschuldigende vinger naar Rusland.
Zo hadden de media veel aandacht voor een protest bij de Russische ambassade, schreef de Volkskrant dat de Russische media verwarring zaaien en meldde het AD dat Rusland volgens nabestaanden alles doet om het proces te frustreren.
Omvergeworpen
Emeritus hoogleraar Kees van der Pijl van de Universiteit van Sussex heeft de ramp nu in een bredere politieke context geplaatst, namelijk die van de nieuwe Koude Oorlog.
Die is ontstaan door het oprukken van de NAVO en de EU in oostelijke richting na de implosie van de Sovjet-Unie en pogingen om Georgië en Oekraïne bij het Westen te voegen.
Van der Pijl baseert zich onder meer op geopenbaarde documenten van de Nederlandse overheid en gehackte e-mails van voormalig NAVO-opperbevelhebber Philip Breedlove.
Na het aantreden van president Poetin is Rusland zich tegen deze opmars gaan verzetten en een meer actieve buitenlandse politiek gaan voeren, schrijft Van der Pijl.
BRICS
Daarbij speelde ook een rol dat Rusland zich met China, Brazilië, India en Zuid-Afrika (de zogeheten BRICS) verbond in het verzet tegen de politiek van regimeverandering in landen als Irak, Libië en Syrië.
Na de staatsgreep in Oekraïne in 2014, waarbij het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken de EU, die nog had bemiddeld, opzij schoof, scheidde de Krim zich af en begon de burgeroorlog.
Op 16 juli 2014, de dag voor het neerhalen van MH17, hadden de BRICS-regeringsleiders in Brazilië de oprichting van een BRICS-bank ondertekend.
Overstag
Poetin kwam daar met de Duitse bondskanselier Merkel een principeregeling inzake Oekraïne overeen.
Op precies die dag kwam Washington met nieuwe sancties tegen Rusland, maar diverse EU-landen wilden hier niet in meegaan.
Pas na het neerhalen van MH17 de volgende dag, ging de EU overstag, aldus Van der Pijl.
De hoogleraar wijst daarnaast op afspraken die tijdens de NAVO-top van september 2014 in Wales zijn gemaakt om de Europese defensiebudgetten te verhogen naar twee procent van het bbp.
Nieuwe machthebbers
Voor Nederland zou dit neerkomen op een verhoging met bijna zes miljard euro: aanmerkelijk hoger dan de bedragen die de verschillende politieke partijen in hun verkiezingsprogramma’s opnamen.
Ook deze NAVO-afspraken komen voort uit de beeldvorming van Rusland als agressor die pas door het neerhalen van MH17 gemeengoed is geworden, merkt Van der Pijl op.
De nieuwe machthebbers van Oekraïne hadden het meeste belang, het sterkste motief en de beste gelegenheid om het toestel neer te halen, concludeert hij.
Kees van der Pijl is emeritus hoogleraar en Fellow van het Centre for Global Political Economy aan de Universiteit van Sussex. Hij is de auteur van een groot aantal publicaties.
VIDEO: Hoe gaat teleportatie in de toekomst écht mogelijk zijn?
Genoeg schade aangericht: “De EU is ziek, en steeds meer burgers beseffen dat”
Eén van de meest waanzinnige maatregelen die nu voorgenomen zijn. Baudet maakt in RTL Late Night gehakt van ‘onzinnige’ klimaatwet
Hoe kijk je aan tegen natuurrampen? – Channeling 06-09-2023
Het kapitalisme loopt ten einde. Griekse oud-minister Varoufakis legt uit waarom de huidige situatie onhoudbaar is
Eigentijdse Jongeren: een missie voor verbinding
Priester overlijdt plotseling na test coronavaccin Moderna
Waarom staat een klein land als Nederland in de top 10 van grootste wapenhandelaren?
Haai ‘redt’ man na vier maanden op zee