Onderzoekers van de Harvard-universiteit en de Universiteit van Massachusetts Amherst hebben ontdekt dat een aantal goedgekeurde antikankermedicijnen een nare bijwerking hebben: ze brengen schade toe aan stamcellen waardoor tumoren kunnen ontstaan.
Hoofdonderzoeker Michele Markstein zei: “We hebben ontdekt dat verschillende soorten chemotherapie gericht op het bestrijden van snel groeiende tumoren bij dieren een omgekeerd effect hebben op stamcellen, waardoor ze zich te snel gaan delen. Dit was een verrassing.” De therapieën kunnen de groei van de ene tumor afremmen, maar stimuleren tegelijkertijd de groei van andere tumoren.
Voor het onderzoek werden fruitvliegjes (Drosophila) gebruikt, omdat de stamcellen van de darmen van deze vliegjes erg lijken op de stamcellen in onze darmen. Daarnaast is het een stuk gemakkelijker om experimenten te doen op vliegjes dan op mensen of muizen. De studie is verschenen in het tijdschrift Proceedings of the National Academy of Sciences.
Markstein legt uit dat de medicijnen die bij chemotherapie worden gebruikt op microniveau schade toebrengen aan stamcellen. In die cellen kan vervolgens hyperproliferatie ontstaan, wat inhoudt dat ze zich buitensporig snel gaan splitsen. Ze voegde een menselijk gen dat kanker veroorzaakt toe aan het genoom van de vliegjes, zette dat gen aan in de stamcellen van de darmen en ontdekte dat zich snel groeiende tumoren vormden.
Met behulp van een nieuwe technologie werd de omvang van de tumoren gemeten. Voorheen moesten de vliegjes worden ontleed om de tumoren zichtbaar te maken, maar in dit geval werd gebruikgemaakt van luciferase, een enzym dat in de natuur voor bioluminescentie zorgt. De onderzoekers kregen van het Amerikaanse kankerinstituut 88 monsters van medicijnen die bij chemotherapie worden gebruikt. De Harvard-universiteit leverde 6000 kleine moleculen die wellicht gebruikt kunnen worden voor het maken van nieuwe medicijnen. Er werden nieuwe verbindingen ontdekt, waarvan drie op basis van de traditionele Chinese geneeskunde, die tumorgroei kunnen afremmen zonder de nare bijwerking.
De goedgekeurde medicijnen werden aan de fruitvliegjes gevoerd. Het team ontdekte dat 14 daarvan tumorgroei in de darmen onderdrukten. De helft van de medicijnen beschadigde echter gezonde stamcellen. Als gevolg daarvan ontstonden gezwellen.
Onlangs deden andere wetenschappers onderzoek naar het effect van het medicijn doxorubicine bij muizen. Dit middel wordt gebruikt bij de chemotherapie van diverse soorten kanker. Het medicijn zorgde ervoor dat de cellen van de muizen ongebreideld groeiden door het signaalpad TNF-alfa te activeren. Bij de fruitvliegjes werd het signaalpad JAK-STAT geactiveerd. Beide paden leiden tot een ontstekingsreactie die over het algemeen wordt geassocieerd met kanker.
[Umass]
Gebouw van de NOS opnieuw volgeplakt met post-its: ‘massamoord’, ‘wij zijn de leugens zat’
Ons zonnestelsel had ooit nóg een reuzenplaneet
‘Goed dat er een rechtszaak tegen de koning komt’
Mysterieuze vondst kan geschiedenis Noord-Amerika herschrijven
Miranda krijgt politiebezoek om coronaprotest: ‘Te bizar voor woorden’
De Jonge sluit vaccinatieplicht niet langer uit: ‘Nederlands kampioen draaien’
Professor kraakt corona-aanpak in open brief aan Merkel: ‘We begaan een fout’
De bijzondere boodschap van de Plejaden (video)
Verbazing over interview met koningin Maxima: ‘Ik weet wat het is om financiële stress te hebben’