De heersende norm is dat je moet werken voor je geld. Het basisinkomen zou een radicale hervorming van de verzorgingsstaat mogelijk maken. Gratis geld voor iedereen: een maandelijkse toelage, genoeg om van te leven, zonder er iets voor te hoeven doen.
“We hebben de idiote opvatting dat werk alleen echt werk is als het is belast en geregistreerd staat,” zegt historicus en journalist Rutger Bregman. “En dat terwijl de Oeso al eens berekend heeft dat onbetaald werk een waarde heeft van ongeveer de helft van het bbp. Met de invoering van een basisinkomen zullen mensen niet per se minder gaan werken, dat blijkt uit experimenten in Canada, de VS, Brazilië en India.”
Bregman meent dat met name arme mensen juist meer gaan werken. Het basisinkomen dient als duw in de rug. Verschillende onderzoeken tonen aan dat met de invoering van een basisinkomen jongeren langer studeren, mensen meer gaan doen in het huishouden en er meer tijd is om van het goede leven te genieten. Het gevolg: zorgverbruik en criminaliteit gaan omlaag.
In Nederland wordt vooral gedaan aan symptoombestrijding, zegt Bregman. Aan sommige arme gezinnen wordt wel een ton per jaar besteed, zonder dat het helpt. Dat geld gaat naar hulpverleners, bureaucratie, noem maar op. Het is een duur en vernederend systeem.
Bregman vindt dat Nederland rijk genoeg is voor een basisinkomen, en dan het liefst zo universeel mogelijk, niet alleen voor de armen. “Iedereen heeft recht op een fundamentele bestaanszekerheid, dat is beschaving.”
Adjunct-directeur bij Holland Financial Centre Robin Fransman vindt het basisinkomen een goed alternatief voor de rondpompmachine van uitkeringen, regelingen, subsidies en aftrekposten. Negentig procent van de Nederlandse huishoudens is nu afhankelijk van één of meerdere regelingen van de overheid. Alle voorwaarden van die regelingen moeten worden gecontroleerd en bekeken.
Bewijsstukken moeten worden aangevoerd, berekeningen gemaakt, en om fraude te voorkomen wordt onze privacy aangetast en worden zelfs controles aan huis gehouden, aldus Fransman. In een systeem met een basisinkomen, blijft dat beperkt tot de mensen die het alleen echt niet redden. Hij vindt dat het anders moet en ziet het basisinkomen, in combinatie met een vlaktaks als een veelbelovende optie.
Arbeidssocioloog Fabian Dekker van de Erasmus Universiteit is geen voorstander van een basisinkomen. Hij vraagt zich af hoe je de hoogte van het basisinkomen vaststelt en wie dit vervolgens gaat betalen. Dekker meent dat je de prikkel wegneemt om te werken en door te leren.
Hij wijst erop dat de discussie over het basisinkomen al teruggaat naar het einde van de 18e eeuw en nu weer nieuw leven is ingeblazen onder invloed van de automatisering en het vermeende verdwijnen van werk.
Ramen in spookhuis gaan ’s nachts vanzelf open. Bewijzen deze beelden dat hier geesten rondwaren?
Oud-SS’ers bouwden vlak na WOII schaduwleger op
Van Meijeren boos: ‘Er zijn alweer miljoenen onwetenden geïnjecteerd met deze troep, met alle risico’s van dien’
Trump: ‘Ik heb een kans om de Deep State te breken, dit zijn wrede mensen’
Betekenis van het getal 11 en waar het in verborgen zit
De Jonge wil met dwang bouwlocaties aanwijzen: ‘Blijf vooral geloven dat we in een vrij land leven’
Honduras gaat controversiële privé-steden bouwen
Hoe de coronapas stap voor stap sluipend wordt omgezet in een digitaal paspoort
Debat in Rotterdam stilgelegd nadat PVV-raadslid begint over tribunalen: ‘Die hele raad is een bende jaknikkers’