De heersende norm is dat je moet werken voor je geld. Het basisinkomen zou een radicale hervorming van de verzorgingsstaat mogelijk maken. Gratis geld voor iedereen: een maandelijkse toelage, genoeg om van te leven, zonder er iets voor te hoeven doen.
“We hebben de idiote opvatting dat werk alleen echt werk is als het is belast en geregistreerd staat,” zegt historicus en journalist Rutger Bregman. “En dat terwijl de Oeso al eens berekend heeft dat onbetaald werk een waarde heeft van ongeveer de helft van het bbp. Met de invoering van een basisinkomen zullen mensen niet per se minder gaan werken, dat blijkt uit experimenten in Canada, de VS, Brazilië en India.”
Bregman meent dat met name arme mensen juist meer gaan werken. Het basisinkomen dient als duw in de rug. Verschillende onderzoeken tonen aan dat met de invoering van een basisinkomen jongeren langer studeren, mensen meer gaan doen in het huishouden en er meer tijd is om van het goede leven te genieten. Het gevolg: zorgverbruik en criminaliteit gaan omlaag.
In Nederland wordt vooral gedaan aan symptoombestrijding, zegt Bregman. Aan sommige arme gezinnen wordt wel een ton per jaar besteed, zonder dat het helpt. Dat geld gaat naar hulpverleners, bureaucratie, noem maar op. Het is een duur en vernederend systeem.
Bregman vindt dat Nederland rijk genoeg is voor een basisinkomen, en dan het liefst zo universeel mogelijk, niet alleen voor de armen. “Iedereen heeft recht op een fundamentele bestaanszekerheid, dat is beschaving.”
Adjunct-directeur bij Holland Financial Centre Robin Fransman vindt het basisinkomen een goed alternatief voor de rondpompmachine van uitkeringen, regelingen, subsidies en aftrekposten. Negentig procent van de Nederlandse huishoudens is nu afhankelijk van één of meerdere regelingen van de overheid. Alle voorwaarden van die regelingen moeten worden gecontroleerd en bekeken.
Bewijsstukken moeten worden aangevoerd, berekeningen gemaakt, en om fraude te voorkomen wordt onze privacy aangetast en worden zelfs controles aan huis gehouden, aldus Fransman. In een systeem met een basisinkomen, blijft dat beperkt tot de mensen die het alleen echt niet redden. Hij vindt dat het anders moet en ziet het basisinkomen, in combinatie met een vlaktaks als een veelbelovende optie.
Arbeidssocioloog Fabian Dekker van de Erasmus Universiteit is geen voorstander van een basisinkomen. Hij vraagt zich af hoe je de hoogte van het basisinkomen vaststelt en wie dit vervolgens gaat betalen. Dekker meent dat je de prikkel wegneemt om te werken en door te leren.
Hij wijst erop dat de discussie over het basisinkomen al teruggaat naar het einde van de 18e eeuw en nu weer nieuw leven is ingeblazen onder invloed van de automatisering en het vermeende verdwijnen van werk.
Mensen uit hogere sociale klassen zijn minder empathisch
Zoiets verzin je toch niet: Rutte houdt op het WEF praatje over vertrouwen in bestuur
Jurylid Canadese moordzaak ‘krijgt bezoek van geest slachtoffer’
Complot rond moord op JFK eindelijk ontrafeld? ‘Er is nóg een video’
Nederlandse journalist op Oekraïense ‘dodenlijst’ gezet na onthullingen: ‘Ik blijf voorlopig in Rusland’
Cardio-anesthesioloog trekt van leer tegen OMT: ‘Jullie hebben nog niet 1 keer gelijk gehad met je doemscenario’s’
Ken jij de 4 grootste irritatiefactoren?
‘Zondag komen we massaal naar de Dam om de bevrijding van de coronatirannie in te luiden’
Arts diagnosticeerde gezonde mensen met kanker om te kunnen verdienen aan chemo