De schaduwelite is te groot voor de cel

Help mee door dit artikel met je vrienden op je socials te delen!

Er is helaas geen gesproken versie van dit artikel beschikbaar

De Amerikaan Brandon Garrett toont in zijn boek Too Big to Jail aan hoe bedrijven die de wet overtreden immuun zijn voor zware straffen. Het is vaak een strijd als David tegen Goliath.

Er zijn wel voorbeelden van individuele veroordelingen, maar dat zijn uitzonderingen. Garrett bestudeerde voor zijn boek strafzaken tegen Siemens (omkoping), KPMG (belastingontduiking), HSBC (witwassen van drugsgeld) en BP (milieuverontreiniging). Hij concludeert dat de meeste strafzaken tegen grote bedrijven – waaronder ziekenhuizen, militaire aanbesteders en medicijnmakers – uitmonden in een schikking met de belastingdienst.

Goldman Sachs kreeg in 2010 een boete van 550 miljoen dollar wegens handel in dubieuze aandelen. De rechter gaf de bank opdracht hervormingen door te voeren. Goldman bleek later weinig te hebben gedaan om verbeteringen door te voeren en kreeg nog een boete van vier miljard, een fractie van het vermogen van de zakenbank.

Hoogleraar financiële geografie Ewald Engelen legt in zijn boek De schaduwelite voor en na de crisis uit waarom de private sector bijna niet door de overheid kan worden aangepakt. We zijn steeds afhankelijker geworden van financiële markten, waardoor er eigenlijk alleen nog maar wordt gedacht in termen van rendement en winst.

Engelen trekt fel van leer tegen de zogeheten schaduwelite, de mensen die het volgens hem de afgelopen decennia voor het zeggen hebben gehad: “Bankiers, vastgoedbeleggers, projectontwikkelaars, hun politieke handlangers bij gemeenten, de parafinanciële hulptroepen en de sprookjesvertellers die het allemaal van legitimatie hebben mogen verzien: economen, consultants, opinieleiders, commentatoren.”

In de twee decennia tot aan de crisis werd in Nederland een financieel waterhoofd gecreëerd dat mondiaal zijn gelijke niet kent. Met desastreuze gevolgen: toonaangevende banken die met geld van de belastingbetalers van de ondergang gered moesten worden, een dramatische toename van het aantal huishoudens met torenhoge hypotheekschulden en een alsmaar stijgende werkloosheid.

Desondanks probeert een hecht netwerk van bankiers, accountants, advocaten, trustboeren, lobbyisten, toezichthouders en een enkele verdwaalde politicus de geoliede geldmachine zoveel mogelijk te beschermen tegen in wetgeving verpakte volkswoede. Volgens Engelen heeft de schaduwelite niets heeft geleerd. Door te lobbyen, dreigen, chanteren, verwarren, spinnen, framen, verhullen, verdraaien en verzwijgen probeert de schaduwelite alles zoveel mogelijk bij het oude te laten.

[FD]

Lees meer over:
bank Bentwaters BP CyberBerkut Goldman Sachs HSBC schaduwelite