Er is helaas geen gesproken versie van dit artikel beschikbaarHet grootste gedeelte van het Nationaal Museum voor Antropologie in Mexico-Stad is gewijd aan de Azteken en de Maya’s.
In het gebouw bevindt zich de Azteekse zonnesteen, vaak aangeduid als de Azteekse kalender. Het is geen kalender, maar een afbeelding van ruimte en tijd, aldus museumdirecteur Diana Magaloni Kerpel.
“De steen laat zien hoe de Azteken zich in het centrum van ruimte en tijd zagen,” zei ze. “In het midden zien we een gezicht, dat is de kosmos. De Maya’s zouden dat nooit doen.”
Azteekse zonnesteen
Voor degenen die geen aandacht schenken aan doemdenkers of films van John Cusack: de Maya’s zouden volgens sommigen hebben voorspeld dat de wereld op 21 december 2012 vergaat. Wanneer artikelen verschijnen over de Mayakalender wordt vaak tegelijkertijd de Azteekse zonnesteen afgebeeld. Al snel wordt duidelijk dat twee culturen uit het oude Meso-Amerika door elkaar worden gehaald.
“Het is alsof je Engeland ten tijde van de Rozenoorlogen vergelijkt met de Romeinen of de Romeinen met de Grieken ten tijde van Perikles,” zei Maya-kenner Stephen Houston van de Brown-universiteit in Providence. “Het gaat hier over twee verschillende perioden die van elkaar worden gescheiden door aanzienlijke afstanden. De beschavingen vertoonden enige gelijkenissen, maar waren op een heel verschillende manier georganiseerd.”
Voor de gemiddelde toerist is het verschil haast niet te zien, maar toch waren de Maya’s en de Azteken net als de Grieken en de Romeinen twee compleet verschillende culturen. Net als de Grieken was de Mayacultuur de oudere beschaving in het oosten. In plaats van een verenigd rijk was het meer een verzameling van machtige stadstaten als Tikal en Calakmul. Ze beschikten ook over hoog ontwikkelde kunst en een vorm van wiskunde die de rest van het oude Europa ver vooruit was.
Mexica
De Azteken (of eigenlijk de Mexica) leken in een aantal opzichten op de Romeinen en hadden een meer georganiseerd rijk met in het centrum één machtige stad. Ze geloofden dat ze uit een mythische plaats in het noorden kwamen, Aztlán genaamd. Ze bereikten een gigantisch meer in de bergen waar ze Tenochtitlan stichtten, de grootste stad ter wereld op dat moment die nu bekend staat als Mexico-Stad.
Dat was in het jaar 1325, vier eeuwen nadat het grootse Maya-rijk was verdwenen. De Mexica spraken geregeld over het einde van de wereld en offerden mensen om het te voorkomen. Artefacten als de zonnesteen of de monoliet voor godin Tlaltecuhtli die in 2006 werd ontdekt zijn voozien van intimiderende monsters.
Unieke Mayakalender
De Maya-schilders beeldden mensen echter uit zoals ze er daadwerkelijk uitzagen. Er werd zelfs aandacht besteed aan subtiele emoties. Onlangs kondigden wetenschappers de ontdekking van een muurschildering aan in de verloren Mayastad Xultun in Guatemala. Op de schildering is een unieke Mayakalender te zien die weinig lijkt op de kalender die werd gebruikt door de Mexica.
In tegenstelling tot de Mexica maakten de Maya’s ook gebruikt van een Lange telling met een cijfer aan het einde van elke cyclus om de jaren bij te houden. “Stel dat er iets is gebeurd in ’76. Is dat dan 1976 of 1776?” vraagt iconograaf Karl Taube van de Universiteit van Californië in Riverside zich af. “Tenzij je een constante chronologie toepast weet je het niet zeker. Maar met de Lange telling van de Maya’s weten we dat wel.”
De Mayakalender springt aan het einde van een cyclus terug op nul. De Mexica hadden geen manier om zich een dergelijke specifieke datum zo ver in de toekomst te kunnen voorstellen.
Feestdag
Toch zijn het de Mexica, en niet de Maya’s, die geloofden in de apocalyps. De Klassieke Maya’s kenden vrijwel geen traditie van cataclysmen. Voor hen is 2012 gewoon een jaar waarin verschillende kalenders opnieuw beginnen. Taube helpt bij de interpretatie van de schilderingen in Xultun en stelt dat de 2012-hysterie totaal misplaatst is. De Maya’s hebben de apocalyps niet bedacht, maar zagen juist het belang in van iedere nieuwe dag. Met zo veel verschillende kalenders waren er vele data-combinaties mogelijk voor iedere dag. Aan elke combinatie werd een bepaalde waarde toegekend. Het was haast alsof iedere dag een feestdag was.
Het begrip tijd moet in dit opzicht dan ook veel ruimer worden gezien. Iedere dag heeft veel verschillende betekenissen. Je streept niet simpelweg een dag weg op je kalender. Elke dag is gevuld met betekenissen, herinneringen en hoop.
“Het idee dat de wereld zou eindigen stamt uit de 21e eeuw,” besluit Magaloni. “Het is niet de wereld die eindigt, maar een cyclus. De Maya’s houden van berekeningen en ontdekken op die manier het universum.
Bron: Scientificamerican.com
Gerelateerd:
- Archeologen vinden verwijzing naar einddatum Mayakalender
- ‘Maya’s zagen hoe de wereld nog millennia lang blijft bestaan’
- Oudste astronomische Mayakalender ontdekt (video)
- ‘De Maya’s zeggen niets. De Maya’s zijn erg vredig. Ze zijn niet bezorgd’
- 2012 – De Maya’s aan het woord (video)
Interessant
Dure ‘natuurzuivere’ honing is vaak ordinaire suikerdrab
Ontwikkelingshulp werkt niet en is een farce. Dit vernietigende rapport maakt duidelijk waarom
Zorgverzekeraars mogen miljardenwinst behouden
Werden Nederlandse ziekenhuizen in 2020 overspoeld met coronapatiënten? ‘Wat ik zag gebeuren, klopte niet’
EU-lieden zijn fanatici die niet voor rede vatbaar zijn. Farage houdt vurig betoog in Europees Parlement
Alle kenmerken van een terroristische aanslag: doden en gewonden na schietpartij in Utrecht. Mogelijk ook op andere plaatsen geschoten
Arts klapt uit de school: veel artsen en hun gezinnen krijgen valse vaccinatiepaspoorten
Tips voor het vinden van een betrouwbare loodgieter
Rechtbank verbiedt zwarte lijst artsen waar Jaap van Dissel op stond