Homo erectus op Java gebruikte al een half miljoen jaar geleden schelpen van zoetwatermosselen als materiaal voor werktuigen en als ondergrond voor graveringen. De ontdekking is gedaan door een internationaal onderzoeksteam onder leiding van de Leidse archeologe José Joordens.
De vondst biedt nieuw inzicht in de evolutie van menselijk gedrag. Eerder werd aangenomen dat het maken van dit soort graveringen voorbehouden was aan Homo sapiens, de moderne mens, in Afrika en dat dit vanaf ongeveer 100.000 jaar geleden gebeurde, aldus hoofdonderzoeker Joordens van de Universiteit Leiden.
Het team analyseerde honderden fossiele schelpen afkomstig van het Indonesische eiland Java. “De vondst herschrijft de menselijke geschiedenis,” zei paleoantropoloog dr. Stephen Munro van de Australian National University, die de ontdekking heeft gedaan.
Zeer verrassend is de ontdekking van een gegraveerd geometrisch patroon op één van de schelpen. De gravering is aantoonbaar ouder dan de verweringsprocessen op de schelp. Het onderzoek toont aan dat het ‘zigzagpatroon’ het werk was van Homo erectus.
De schelp met de gravering, die vanaf 4 december is te zien in museum Naturalis in Leiden, is tussen de 430.000 en 540.000 jaar oud. Dat maakt de gravering tenminste vier keer ouder dan de tot nu toe oudst bekende graveringen die in Afrika zijn gevonden. Wat de functie of betekenis was van de gravering is op dit moment nog een raadsel.
De mosselen werden heel slim geopend: er werd een gat geboord met een scherpe haaientand, precies op de aanhechtingsplaats van de spier die de schelpkleppen gesloten houdt. Deze mensachtigen hadden een gedetailleerde kennis van de anatomie van de schelpdieren, aldus Frank Wesselingh van Naturalis. Het onderzoek is gepubliceerd in Nature.
VIDEO: Oud-directeur CIA onthult wat Amerika in het geheim aan het doen is in Syrië
De bacterie die het gouden ei legt
Gedachten beïnvloeden de structuur van water, en daarmee je lichaam
Jaap van Dissel en Bruno Bruins wisten al in februari 2020 dat er een medicijn tegen corona was
Niet-ingeënte mensen ‘krijgen minder vaak kanker en reuma’
Waarom VVD, D66, Verhofstadt en een maffiabankier samenwerken tegen Grexit en voor TTIP
Er zijn nog altijd geen beelden van Las Vegas-schutter Paddock die wapens naar zijn hotelkamer brengt. Hoe zit dat?
Klinisch onderzoek Pfizer: het vaccin doodde meer mensen dan de placebo
Elektroplasmavelden bieden nieuwe mogelijkheden voor ruimtevaart en gezondheidszorg