Voor de meeste mensen zijn de boeken van de wereldwijd bekende auteur J.R.R. Tolkien fictie. Voor een aantal groepen mensen betekenen ze meer: over de hele wereld bestaan groepen die religieuze praktijken en tradities hebben ontwikkeld op basis van het werk van Tolkien.
Ze roepen de bovennatuurlijke wezens uit de verhalen op om contact met ze te maken, of ze maken reizen naar Middenaarde om hen daar te bezoeken. Sommigen geloven dat ze zelf ‘ontwaakte elfen’ zijn; ze hebben ontdekt dat hun voorouders elfen zijn, of ze hebben een elfenziel die gevangen zit in een menselijk lichaam. Tolkien suggereert in de proloog van ‘In de ban van de ring’ en in privécorrespondentie dat de bovennatuurlijke wereld uit zijn verhalen misschien wel echt bestaat.
Tolkien inspireerde hippies en neo-heidenen tot een nieuwe religie, die tot op de dag van vandaag stand houdt. De Leidse godsdienstsocioloog Markus Altena Davidsen promoveert vandaag op de Tolkienreligie.
Davidsen analyseert in zijn proefschrift de allereerste ‘Elfen-gemeenschappen’, maar ook wereldwijde netwerken van Nieuwe Heidenen die tot op de dag van vandaag rituelen uitvoeren, bijvoorbeeld via skypeverbindingen.
Ook in Nederland zijn er aanhangers van de Tolkienreligie. Een compleet Nederlandse gemeenschap is er niet – voor zover Davidsen weet – en ook niet in de ons omringende landen. Tolkien nam Middenaarde heel serieus. Hij besteedde een groot deel van zijn leven aan het beschrijven van allerlei aspecten van Middenaarde. Hij bedacht talen voor de bewoners, inclusief grammatica en woordenlijsten, een geschiedenis en een ontstaansverhaal.
In zijn proefschrift The spiritual Tolkien milieu: A study of fiction-based religion omschrijft Davidsen enkele groepen die de Tolkienreligie aanhangen, zoals de ‘indigo elfen’, ‘het zilveren schip van de Valar’ en ‘het tribunaal van de Sidhe’.
Alle groepen zijn gebaseerd op neo-heidense natuurreligies zoals wicca. In sommige groepen vormen de mensen een magische cirkel. Ze wijden de grond in en nodigen een vala (engelachtige kracht) uit in hun midden. Ze zoeken contact met de vala van hun keuze en na afloop van het ritueel sturen ze die weer weg.
Een andere richting zoekt aansluiting bij het sjamanisme. In een trance proberen mensen hun geest los te maken uit hun lichaam. Eenmaal vrij gaan ze actief op zoek naar de valar. In beide gevallen zoeken ze een persoonlijk contact met de geest.
Bizarre ‘levende steen’ plant zich ongeslachtelijk voort
Conventionele kankerbehandelingen veroorzaken meer kanker
EU wil dat alle lidstaten avondklok instellen: ‘Waar zijn jullie mee bezig?’
Amerikaanse oud-generaal: “Neerschieten Russische straaljager door Turkije van tevoren gepland”
Matthew Perry is bij lange na niet de enige acteur die dit jaar plotseling is overleden: een overzicht
Wetenschappers vinden bewijs voor ‘leven na de dood’
Bewijs dat industrie geen geneesmiddel tegen kanker wil
Trump-adviseur Peter Thiel is nu het belangrijkste lid van de geheimzinnige Bilderberggroep
Grottenstelsel in Vietnamese jungle nog grotendeels onontdekt